Czy organizacja potrzebuje CISO w obliczu cyberataków?

Czy organizacja potrzebuje CISO w obliczu cyberataków?

Nieustannie rosnąca liczba zagrożeń cybernetycznych sprawia, że pytanie nie brzmi już "czy", ale "kiedy" organizacja stanie się celem ataku. Wraz z nasilającymi się zagrożeniami, rola Chief Information Security Officer (CISO) nabiera kluczowego znaczenia. Warto zastanowić się jednak, czy każda firma rzeczywiście potrzebuje takiego specjalisty w swoich strukturach.

Kim jest CISO i jak powstała ta funkcja?

CISO to członek kadry kierowniczej wyższego szczebla odpowiedzialny za stworzenie i implementację kompleksowego programu bezpieczeństwa informacji, chroniącego zarówno dane, jak i systemy organizacji. Ta funkcja pojawiła się stosunkowo niedawno – pierwsze stanowisko tego typu utworzyła Citigroup około 1994 roku, reagując na narastające zagrożenia cyfrowe.

Podstawowym zadaniem osoby pełniącej funkcję CISO jest zapewnienie ochrony zasobów informacyjnych przed zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Specjalista na tym stanowisku koordynuje pracę zespołów bezpieczeństwa, prowadzi monitoring potencjalnych zagrożeń oraz opracowuje strategie minimalizujące ryzyko.

Zakres obowiązków CISO

Osoba pełniąca funkcję CISO realizuje szereg kluczowych zadań:

• Tworzenie i wdrażanie polityk bezpieczeństwa

• Zarządzanie personelem odpowiedzialnym za bezpieczeństwo informacji

• Prowadzenie stałego monitoringu aktywności sieciowej w poszukiwaniu podejrzanych działań

• Nadzorowanie procesów reagowania na incydenty

• Planowanie strategii odzyskiwania systemów po potencjalnych awariach

• Zapewnianie zgodności działań organizacji z przepisami i standardami branżowymi

• Budowanie mostów komunikacyjnych między zespołami technicznymi i nie technicznymi

• Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi podczas incydentów bezpieczeństwa

Warto podkreślić, że skuteczny CISO potrzebuje nie tylko rozległej wiedzy technicznej, ale również biznesowej – tylko takie połączenie kompetencji gwarantuje faktyczną ochronę organizacji.

Różnorodność profili specjalistów CISO

Praktyka pokazuje, że można wyróżnić trzy główne profile specjalistów pełniących rolę CISO:

TISO (Technical Information Security Officer) skupia się przede wszystkim na technicznych aspektach kontroli bezpieczeństwa i rozwiązywaniu konkretnych problemów technologicznych.

BISO (Business Information Security Officer) koncentruje się głównie na kwestiach bezpieczeństwa danych bezpośrednio wpływających na działalność biznesową organizacji.

SISO (Strategic Information Security Officer) dba natomiast o zachowanie spójności między długoterminowymi celami biznesowymi a działaniami zespołów bezpieczeństwa.

Wybór odpowiedniego profilu powinien wynikać ze specyfiki organizacji i jej priorytetowych potrzeb w zakresie cyberbezpieczeństwa.

Ewolucja pozycji CISO w strukturach organizacyjnych

Tradycyjnie specjaliści CISO współpracowali blisko z innymi kierownikami wyższego szczebla, takimi jak CIO (Chief Information Officer) czy CTO (Chief Technology Officer). Jednakże ostatnie lata przyniosły znaczącą zmianę w strukturze podległości służbowej.

Badania wskazują, że aż 61% specjalistów CISO nie raportuje już do CIO, co stanowiło wcześniej powszechną praktykę. Zamiast tego, coraz częściej raportują bezpośrednio do CTO, COO (Chief Operating Officer) lub nawet bezpośrednio do CEO (Chief Executive Officer). Ta zmiana odzwierciedla rosnące znaczenie cyberbezpieczeństwa jako strategicznego elementu działalności biznesowej, wykraczającego daleko poza aspekty czysto techniczne.

Wyzwania współczesnego CISO

Współczesny CISO staje przed licznymi wyzwaniami:

• Nadążanie za błyskawicznie ewoluującymi zagrożeniami cybernetycznymi

• Zarządzanie rosnącą złożonością infrastruktury IT

• Efektywne wykorzystanie często niewystarczających budżetów na bezpieczeństwo

• Przekonywanie zarządu o strategicznym znaczeniu cyberbezpieczeństwa

• Przeciwdziałanie niedoborowi wykwalifikowanych specjalistów

• Zarządzanie ryzykiem związanym z łańcuchem dostaw

Szczególnie istotnym wyzwaniem pozostaje czas reakcji na incydenty. Według badań IBM, średni czas identyfikacji, przechwycenia i przeciwdziałania naruszeniom bezpieczeństwa powinien wynosić od 150 do 287 dni, zależnie od specyfiki firmy. Po wykryciu incydentu, jego opanowanie i powstrzymanie powinno trwać od jednego do trzech miesięcy.

Finansowe aspekty zatrudnienia CISO

Zatrudnienie specjalisty CISO wiąże się ze znacznymi kosztami. Zgodnie z danymi Glassdoor ze stycznia 2024 roku, mediana rocznego wynagrodzenia na tym stanowisku wynosi około 386 000 USD, a w niektórych przypadkach może sięgać nawet 585 000 USD.

W sektorze bankowym i usług finansowych wynagrodzenia CISO mieszczą się zazwyczaj w przedziale od 180 000 do 400 000 USD rocznie. Wysokość wynagrodzeń odzwierciedla kluczowe znaczenie tej roli dla bezpieczeństwa organizacji, szczególnie w sektorach operujących na wrażliwych danych.

Które organizacje faktycznie potrzebują CISO?

Odpowiedź na tytułowe pytanie zależy od kilku czynników. Duże przedsiębiorstwa posiadające rozbudowaną infrastrukturę IT i liczne punkty potencjalnego ataku niewątpliwie potrzebują dedykowanego specjalisty CISO. Podobnie firmy działające w sektorach takich jak finanse, ochrona zdrowia czy energetyka, gdzie naruszenia bezpieczeństwa mogą prowadzić do katastrofalnych skutków, powinny priorytetowo traktować zatrudnienie takiego specjalisty.

Organizacje przetwarzające znaczne ilości danych osobowych lub innych wrażliwych informacji są bardziej narażone na ataki, co również uzasadnia obecność CISO. Nie bez znaczenia pozostają również wymogi regulacyjne – w niektórych branżach przepisy mogą wymagać zatrudnienia osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo informacji.

Mniejsze organizacje, które nie mogą pozwolić sobie na pełnoetatowego CISO, mają do dyspozycji alternatywne rozwiązania. Mogą skorzystać z usług "wirtualnego CISO" (usługa zewnętrzna), rozdzielić obowiązki CISO między istniejących pracowników lub zdecydować się na outsourcing funkcji bezpieczeństwa do wyspecjalizowanych firm.

Kształtowanie kultury bezpieczeństwa

Niezależnie od tego, czy organizacja zatrudnia CISO, czy korzysta z innych rozwiązań, kluczowe znaczenie ma budowanie kultury bezpieczeństwa wśród wszystkich pracowników. Badania niezmiennie potwierdzają, że czynnik ludzki pozostaje jednym z najsłabszych ogniw w łańcuchu cyberbezpieczeństwa.

Specjalista CISO odgrywa istotną rolę w promowaniu tej kultury poprzez:

• Organizację szkoleń i programów uświadamiających

• Tworzenie i egzekwowanie polityk bezpieczeństwa

• Przeprowadzanie regularnych testów penetracyjnych i symulacji ataków

• Promowanie podejścia "security by design" w nowych projektach

To ostatnie podejście oznacza uwzględnianie aspektów bezpieczeństwa już na etapie projektowania rozwiązań, co pozwala na wczesne wykrywanie i eliminację potencjalnych luk.

Podsumowanie

Wobec nasilających się cyberataków, rola CISO nabiera coraz większego znaczenia dla przetrwania organizacji. Choć nie każda firma wymaga pełnoetatowego specjalisty na tym stanowisku, każda powinna dysponować jasno określoną strategią zarządzania bezpieczeństwem informacji.

Ostatecznie kluczowe pytanie nie brzmi "czy stać nas na CISO?", ale raczej "czy możemy pozwolić sobie na konsekwencje braku odpowiedniego zarządzania bezpieczeństwem?". Biorąc pod uwagę, że przeciętny koszt naruszenia danych sięga milionów, inwestycja w kompetentnego specjalistę CISO często okazuje się najlepszym zabezpieczeniem cyfrowych aktywów organizacji.